De Boermarke is geen vereniging in de zin van een vereniging waar je lid van kunt worden voor een sport of een hobby.
Het was oorspronkelijk een vereniging van gewaardeelde boeren in een buurschap of boerschap. Deze boerschappen hebben zich lang voor de 10e eeuw ontwikkeld uit de oudste nederzettingen van landbouwers.
In oorsprong was het territoir van de buurschap de marke en waren de buren, de dorpelingen dus, de markegenoten. De volle buren hadden een aandeel, een waardeel, in de gemeenschappelijke grond en andere rechten in het dorp: het bepaalde hoeveel plaggen men mocht steken, hout mocht kappen, vee mocht laten weiden op de gemeenschappelijke heide en eikentelgen moest planten. De vertegenwoordigers/ bestuurders van de boermarke heetten volmachten.
Het waren enkel de eigenerfden, en dan nog enkel de mannelijke gezinshoofden, die het bestuur van de boermarke (en daarmee van de buurschap) vormden. Zij vormden in vergaderingen, samen met een vertegenwoordiger van de landsheer, het openbaar gezag en daarmee tegelijk het laagste bestuurlijke en gerechtelijke niveau. Zij waren ook met de adel de enigen die vertegenwoordigd waren in het 'provinciaal' bestuur.
Vanaf de 16e eeuw kreeg de buurschap meer eigenaren van buiten, zoals geestelijke instellingen, zodat degenen die gerechtigd waren in de marke van een dorp niet altijd meer buur waren. Bovendien kwam het waardeel losser van de grond en kon het in kleinere delen vererven. Vanaf 1794 is door de boermarke van Anderen een Boerboek bijgehouden. Het eerste Boerboek bevindt zich in het Drents Museum in Assen. Een kopie is in het bezit van de Boermarke.
Sinds de invoering van de gemeenten in 1811 werd een deel van de vroegere dorpstaak door de boermarke overgelaten aan de gemeente. Door de grootschalige scheiding van de gemeenschappelijke markegronden in de 19e eeuw nam de invloed van de boermarken ook af. In Anderen zijn de ijsbaan en enkele landbouwperclen nog steeds in bezit van de Boermarke.
Wat doet de boermarke op dit moment?
Op dit moment bestaat de taak van de Boermarke Anderen uit het verhuren van het jachtveld, het beschikbaar stellen van landbouwwerktuigen en participatie in projecten rondom landbouw en milieu zoals de vulplaats voor landbouwmachines en diverse regelingen voor biotoopverbetering van flora en fauna. Ook bij evenementen in Anderen zoals de Oostermoer Tentoonstelling en activiteiten zoals de gemeentelijke zwerfvuilopruimdag wordt een beroep gedaan op de inzet van de bestuursleden van de Boermarke Anderen. Heeft u belangstelling voor het gebruik van de beschikbare machines en werktuigen of vragen daarover?
Contactpersoon
Jan Ubels
Provincialeweg 1
9465 TW Anderen
tel. 0592-242666
info@natuurkoe.nl